Arter, koleksiyonundan farklı icra yöntemleri aracılığıyla sesle ve müzikle bağlar kuran sekiz videoyu bir araya getiren #evdeçal başlıklı çevrimiçi bir video seçkisi sunuyor. Nevin Aladağ, Ali Mahmut Demirel, Cevdet Erek, Ayşe Erkmen, Annika Kahrs, Mikhail Karikis & Uriel Orlow, Sophia Pompéry ve Sarkis’in eserlerinin yer aldığı seçki, Arter’in internet sitesi üzerinden 15 Mayıs’a kadar görülebiliyor
Mikhail Karikis & Uriel Orlow, Yeraltından Sesler, 2011–2012, Arter Koleksiyonu
Nevin Aladağ’ın seçkide yer alan Raise the Roof (2007) isimli yapıtında, dört kadın, kulaklıktan dinledikleri müzik eşliğinde, yüksek topuklu ayakkabılarını üzerlerinde durdukları katranlı zeminlere vurarak dans ederler. Her birinin dinlediği şarkıların isimleri ve süreleri giydikleri tişörtlerde yazılıdır. Doğu ve Batı Berlin sınırındaki eski bir kontrol noktasının çatısında gerçekleştirilen bu performansla, ilk bakışta yalnız ve birbirlerinden kopuk görünen kadınlar, sosyal kısıtlara aldırmaksızın müzik ve hareketle uyumlanma ve özgürleşme hissi uyandırırlar.
Ali Mahmut Demirel’in Hortum (2000) isimli erken dönem video çalışmasında ise, zaptedilemez gibi görünen bir hortum etrafına su fışkırtarak dev bir metronomunkini andıran sesler çıkarırken, SSS – Sahil Sahnesi Sesi’nde (2006); Cevdet Erek doğanın tanıdık seslerinden birini, dalgaların sahilde çıkardığı sesi, iki elini bir halının üzerinde gezdirerek icra eder. Erek, bu yapıtıyla 2012 yılında Kunststiftung NRW (North Rhine-Westphalia Sanat Vakfı) tarafından verilen Nam June Paik Medya Sanatı Ödülü’nü almıştır.
Nevin Aladağ, Raise the Roof, 2007, Arter Koleksiyonu
#evdeçal seçkisi kapsamında sunulan, Ayşe Erkmen’in Emre ve Dario (1998) isimli videosu, Dario Moreno’nun İstanbul şarkısında anlatılan Batılı bir adamın aşk, zenginlik ve başarıyı İstanbul’da bulma hayallerindeki oryantalist bakış açısıyla, şarkı eşliğinde neşeyle dans eden genç adamın sade ve modern kıyafetlerindeki ve hareketlerindeki zıtlığa odaklanır. Erkmen’in bu yapıtı, kültürel kalıpların karmaşıklığını, değişkenliğini ve yanıltıcılığını akla getirirken, Annika Kahrs'ın Kuşlara Çalmak (2013) isimli videosunda ise, bir piyanist evcil ötücü kuşlara Franz Liszt’in Deux Légendes bestesinin birinci parçası olan Assisili Aziz Fransis’in Kuşlara Vaazı’nı çalar. Liszt bu yapıtını hayvanların koruyucusu olarak bilinen, hayvanların ve bitkilerin de ruhları olduğunu savunan ve kuşları kutsayarak onlara vaazlar veren Aziz Fransis’ten ilhamla bestelemiştir. Kuşlara Çalmak iletişim, yorumlama ve çeviri konularını tersyüz ederek ele alır. Liszt’in bestesi kuşların "dilini" taklit etmeye çalışırken, bu performansta kuşlar kendi “dillerinin” bir insan tarafından icra edilen ve insani niteliğe sahip bir yorumunun dinleyicisi konumundadır.
Annika Kahrs, Kuşlara Çalmak, 2013, Arter Koleksiyonu
Mikhail Karikis & Uriel Orlow'un Yeraltından Sesler (2011-2012) videosu da seçkide sunulan bir diğer çalışmadır. Video İngiltere’nin güneydoğusunda 1980’lerde kapatılan bir kömür madenini, sesler ve madenin eskiden kurulduğu yerin güncel görüntüleri aracılığıyla yeniden canlandırılır. Eski kömür madeninin işçilerinden oluşan bir koro, Karikis ve Orlow tarafından davet edilerek yapıta ses verir. Koro üyeleri, madende gündelik çalışma rutinleri sırasında duydukları doğal ve endüstriyel sesleri çıplak sesleriyle taklit ederek yerin altından yüzeye taşır. Yine seçkide yer alan Sophia Pompéry’nin Kaval Oyunu’nda (2008) ise uçtan üflemeli bir müzik aleti olan kavalın sürekli ve duygulu sesi, bir sabun köpüğünü yavaş yavaş büyütürken, köpükten baloncuk büyüdükçe parlak, yuvarlak yüzeyine yansıyan görüntü de büyüyüp değişerek, geçicilik ve farklı bakış açıları üzerine şiirsel bir oyuna dönüşür.
Sarkis, Başlangıçta, Çığlık, 1998, Arter Koleksiyonu
Başlangıçta, Çığlık (1998) başlıklı video serisi ise Sarkis’in genellikle suluboya ile yaptığı, şiirsel bir deney veya ritüeli andıran performanslara odaklanırken, seride sanat tarihsel imgeleri suluboya kullanarak su dolu küçük bir kap içinde yeniden oluşturan Sarkis, rengin suda akışını, hareketini, hızını ve suyun dibine çöküşünü takip etmeyi de mümkün kılar. Bu videoda sanatçı, fırçasını Edvard Munch’un Çığlık (1893) isimli yapıtından esinle hareket ettirir.
Sesin fiziksel kısıtların ötesine geçerek iletişim kurma, görünür kılma, yer değiştirme ya da karşı koyma imkânlarını hatırlatmayı amaçlayan ve #evdeçal başlığını taşıyan çevrimiçi video seçkisi için Arter Koleksiyonu’ndan, evde izlenmek üzere seçilen bu işler, 15 Mayıs 2020 tarihine kadar Arter'in web sitesi üzerinden izlenebiliyor.
Comments