Yerel ve küresel boyutta yeni bir kültürel deneyim sunma fikriyle yola çıkan 21c Museum Hotels modeli, 10 yılı aşkın süredir bünyesindeki butik otel mekânlarında misafirlerini çağdaş sanatla bir araya getiriyor. 2023’te St. Louis’te onuncusu açılacak olan 21c Museum Hotel’de kullanılmayan alanlar değerlendirilerek çağdaş sanat odaklı sergilerin düzenlendiği alanlara dönüştürülürek misafirlerin beğenisine sunulacak. Yıllar boyunca dünya listelerinde -Condé Nast dahil olmak üzere- birçok konukseverlik ödülü kazanan 21c Museum Hotels’in kurucuları Laura Lee Brown ve Steve Wilson ile geliştirdikleri otelcilik modeli ve sanat koleksiyonları üzerine konuştuk
Röportaj: Merve Akar Akgün
Fotoğraf: Berk Kır
Laura Lee Brown & Steve Wilson
Sevgili Laura ve Steve, 21c fikri nasıl ve ne zaman ortaya çıktı? Louiseville’in yeniden canlanması gerektiğini niçin düşündünüz?
21c konseptini yaklaşık 20 yıl önce seyahati ve sanatı sevdiğimiz için düşünmeye başladık. Amerika’dan ziyade Avrupa’da bu konseptin özgün örneklerini görmüştük. Kendi sanat koleksiyonumuzu insanlarla paylaşmak istiyorduk. Doğduğumuz yer olan Louisville, Kentucky’nin şehir merkezindeki iş bölgesinin bu anlamda “gerçekten bir şoka” ihtiyacı vardı. Louisville’de konseptin ilk otelinin bulunduğu bölge canlı bir bölge değildi. Yenilediğimiz beş binadan dördü tamamen âtıl durumdaydı. Bazı arkadaşlarımız ve bankacılar konseptimize inanmadılar. Ancak biz bu konuda kararlıydık ve hayalimizi gerçekleştirmek için harekete geçtik. 21. yüzyıl sanatını temsil etmesi düşüncesiyle 21c (century) adını verdiğimiz ilk Museum Hotel’i kurduk. Ziyaretçilerimizin çağdaş sanatın “şimdinin sanatı” olduğunu anlamalarını ve genellikle yanlış kullandıkları “modern sanat” tabiriyle farkını görmelerini istedik.
İlham kaynaklarınız nelerdir? Sanatçıları ve sanat eserlerini nasıl buluyorsunuz? Koleksiyonunuz için yeni bir eser alırken belirli kriterleriniz var mı?
Gün geçmiyor ki bize ilham gelmesin! Sadece yaşamak, seyahat etmek ve insanlarla tanışmak bile hayatı sanata dönüştürüyor. Eser seçiminde belirli bir kriterimiz yok. Eserler bizim olduğu için bir komitenin onayına sunmak zorunda da değiliz. Kalpten gelen hislerimiz ve içgüdülerimizle yapıt satın alıyoruz. Genellikle hızlı bir kararla bir yapıtı ya seviyoruz ya da sevmiyoruz. Laura Lee ile benim bir eseri sevmek zorunda olmadığına dair bir kuralımız var: Farklı düşündüğümüz zamanlarda bile her kararın bir uzlaşmaya varacağını bilmek. Eğer her kararı uzlaşarak alırsak kazanılması önemli olan iç huzur hissini kimse hissetmiyor. Başka sebeplerle çıktığımız seyahatlerde hep sanat fuarlarına ve galerilere giderek sanatla buluşuyoruz. Genellikle bir sanatçıyla ilişkiyi geliştirdikten veya bir galerinin çalışmalarına güvenmeye başladıktan sonra sadece bir fotoğraf görerek veya bir e-posta yoluyla iletişime geçerek eseri satın alabiliyoruz.
21c Lexington, ABD
Kaç tane Museum Hotel’iniz var? Farklılıkları var mı? Eğer öyleyse, ne tür farklılıklardan bahsediyoruz?
Dokuz ayrı 21c Museum Hotel’e sahibiz. Onuncusu ise 2023’ün ilk çeyreğinde St Louis, Missouri’da açılacak. Kamusal alanlarda sergilediğimiz çağdaş sanatın doğası gereği tüm 21c’ler tarz ve konsept olarak birbirine çok benziyor ancak aynı zamanda binanın benzersiz doğası nedeniyle hepsi çok farklı. Çoğu yeniden canlandırılmış eski binalar… Bu yüzden hiçbiri eski bir bankaya, depoya veya bir Tom Ford fabrikası modeline benzemiyor. Mevcut lokasyonlarımız Louisville, Kentucky; Lexington, Kentucky; Cincinnati, Ohio; Nashville, Tennessee; Bentonville, Arkansas; Durham, North Carolina; Chicago, Illinois; Kansas City, Missouri ve Oklahoma City, Oklahoma’da.
Farklı otellerde de sürekli sergiler düzenliyorsunuz. Bu sergiler için küratörlerle çalışıyor musunuz? Tüm bu programların ana küratörleri siz misiniz?
Alice Gray Stites adında bir baş küratör ve müze müdürümüz var. Kendisiyle ilk açıldığımızdan bu yana çalışıyoruz. Sergileri bir şehirden diğerine dönüşümlü olarak sunuyoruz ve tüm lokasyonlarda küratörlü sergiler düzenliyoruz. Whitney Museum da dahil olmak üzere Amerika’daki diğer tüm çağdaş sanat kurumlarından daha fazla sergi alanımız var. Amerika’da yılın her günü, 24 saat ve halka ücretsiz olacak şekilde çağdaş sanat sergileyen tek müze biziz. Açıkçası, otel kadromuz sergilerden keyif alıyor aynı zamanda yerel halk da boş zamanlarında sergileri geziyor. 16 yılda 100’ün üzerinde sergi açtık.
Sanatı nasıl tanımlarsınız? Sizin için neyi tamamlıyor?
Sanatı tanımlamak çok zor, bence bu bir yaşam tarzı. Önyargılarınızı ve yargılarınızı yumuşattığınız zaman sanatın şekilleneceğini düşünüyorum. Elbette sanatla iç içe yaşayanlar ve diğer insanların yaratıcı ifadelerine değer verenler hayata dair daha derin bir anlayışa sahip oluyor ve bence daha zengin ve keyifli bir yaşam sürüyorlar.
Serkan Özkaya ile nasıl tanıştınız? Onunla nasıl iş birliği yapıyorsunuz? Gelecek yılın başlarında 21c St. Louis’de onun bir sanat eserini sergileyeceğinizi biliyorum. Arkasındaki hikâye nedir?
Serkan Özkaya’nın kalbimizdeki yeri ayrıdır. Onu uzun yıllardır tanıyoruz. Serkan’la askerliğini yaptıktan sonra İstanbul'a döndüğü gün galerisinde tanışmıştım. O gün gerçekleştirdiğimiz ziyaretle birlikte aramızda bunca yıldır süren bir bağ oluştu. Koleksiyonumuzda, Louisville 21c’nin önündeki kaldırımda duran ikili David de dahil olmak üzere Serkan’ın birkaç eseri var. Hatırlarsınız, Serkan bir Bienal için İstanbul’da heykel yapmaya çalışmıştı ancak heykeli yere düşmüştü. Sonra bu hatasından iyi bir ders çıkararak bir sonraki David heykelini fiberglastan üretti. Çok kolay olmasa da heykeli İstanbul’dan New York’a gemiyle getirdik sonra da Amerika’nın kalbine, bugün bulunduğu yere taşıdık. Serkan Özkaya’nın başka sanat eserleri ve yerleştirmelerinin birçoğunu destekledik. St. Louis 21c’nin lobisinin ortasına onun yarattığı dev bir küreyi yerleştirdiğimiz için heyecan duyuyoruz. Serkan sık sık kendini gösteren ve hayal gücüne meydan okuyan sanat eserleriyle çok garip yollardan düşünen bilimsel, kavramsal bir sanatçı.
21c Durham, ABD
21c dışında kendi koleksiyonunuz var mı?
Laura Lee ve ben 26 yıldır koleksiyoneriz. Evlenmeden önce de eser toplardık. Koleksiyonerliğimiz boyunca zaman zaman kişisel olarak ve 21c koleksiyonunun dışında tutmak istediğimiz bir tablo veya sanat eseri belirledik. Ayrıca benim Santa Clara Pueblo’nun Yerli Amerikalıları tarafından yaratılan (San Il - defonso Pueblo kabilesi) siyah çanak çömlek koleksiyonum var. Bu işlere çekildim, çünkü bufalolar tarafından ateşleniyorlar ve ateşten çıkan duman çömleklerde güzel siyah bir kaplama oluşturuyor, bu çömlekler genellikle bir taşla parlatılıyor. Parçaların çoğu çok eski ama parlak siyah yüzeyleri ve Kızılderili tasarımları nedeniyle çok çağdaş görünüyorlar ki bu benim için ilgi çekici. Bununla birlikte eşimlie birlikte çiftliğimizde bizon yetiştirdiğimiz için bu hayvanın yıllardır sanatın esin kaynağı olmasından ayrıca etkileniyoruz.
Yönetim kurulu başkanı olarak emekli olduğunuzu ve bu göreve 2018’de Craig Greenberg’in geldiğini okudum. Müze otellerinizin ve koleksiyon(lar)ınızın geleceği ne olacak?
Eşim ve ben 21c’nin kurucu ortaklarıyız ve birkaç yıl başkan olarak görev yaptım. Daha sonra avukatımız ve nihayetinde en iyi arkadaşım olan Craig Greenberg adında genç bir adam başkanlığı devraldı ve şirketin bir yüzdesi Accor konaklama grubuna satıldı. Craig artık Louisville şehrinin Belediye Başkanı olduğu için şirketle ilişkisi yok. Laura Lee ve ben oteldeki sürece dahil olmaya devam ediyoruz, çünkü müzeler sanat eserlerimizi gösteriyorlar. Ben de gelecekteki 21c’ler için yeni yerler aramaya devam ediyorum.
Comments