top of page
A.S. Bruckstein Çoruh

Cennette bir sanat evi nasıl inşa edilir?

Emir kipinde bir manifesto


Yazı: A.S. Bruckstein Çoruh / House of Taswir


Bruckstein Films, Ütopyanın El Kitabı #1, 2024. Yapay zekâ aracılığıyla oluşturulmuş görüntü, değişken boyutlar, Ed. 10 + AP (talep üzerine üretilir). House of Taswir’in izniyle.


İçinde yaşadığımız, savaşların, adaletsizliğin, soykırım şiddetinin, sansürün, acı çığlıklarının ve yitirdiğimiz insanlığın dayanılmaz ağırlığıyla şekillenen dönemde (evet, Filistin'i düşünüyorum), topluluğumuzun (House of Taswir) şu an yaptığı veya gelecekte yapacağı yaratıcı çalışmalarını şekillendirecek, belirsizliklerin, farklı bakış açılarının, yoruma açıklığın ve parçalara bölünmüş düşünce biçimlerinin ortasında, net ve anlaşılır bir dille konuşma ihtiyacı hissediyorum. Çağdaş sanatın bağımsız alanlarının karakterini belirleyen, kendiliğindenlik ve yaratıcılıkla sınırları aşan; eser, fikir ve eylemlerin yayılmasını sağlayan kolektif, entelektüel, ahlaki ve sanatsal bağımsızlık biçimlerine bugün her zamankinden daha fazla ihtiyacımız var. Topluluğumuzun üyeleri baskı, işkence, açlık ve ölümle boğuştuğunda, sesimizi dayanışmayla yükseltmek için cesarete ihtiyacımız var. Bunu kendi adıma nasıl yapacağımı düşünürken aklıma yıllardır hem profesyonel hem de kişisel yaşamımda göz ardı ettiğim hatta hor gördüğüm bir dilbilgisi kalıbını kullanmak geldi: emir kipi. Şimdi açık ve net olmanın zamanı. Cennette bir sanat evi nasıl inşa edilir?


Vakıf


Kendinizi bir kolektif olarak düşünün. Arkadaşlarınızla, meslektaşlarınızla, sanatçılar, düşünürler, yazarlar, film yapımcıları veya kim olursa olsun birileriyle bir araya gelin. Sevdiğiniz, işlerini takdir ettiğiniz (hatta hayran olduğunuz) ve düşüncelerine güvendiğiniz insanları bu kolektife davet edin. Bu insanlarla bir araya gelerek kendi enstitünüzü kurun. Onu kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum örgütü olarak kurgulayın ve hayata geçirin. Enstitünüze ilham veren ve somut bir gündem belirleyin, ancak onun enstitü adına istediğiniz her şeyi yapmanıza sonsuza kadar izin verecek kadar açık uçlu olmasını sağlayın. Ona bir yüz verin. Enstitünün tüm faaliyet alanlarına uygun sade ve basit bir marka yaratın.[1]


Fakülte


Bruckstein Films, Ütopyanın El Kitabı #2, 2024. Yapay zekâ aracılığıyla oluşturulmuş görüntü, değişken boyutlar, Ed. 10 + AP (talep üzerine üretilir). House of Taswir’in izniyle.


Enstitünüzü göçebe, neredeyse hayali bir şey olarak düşünün. Üyeleri birbiriyle yakın ilişkili olmayan bir fakülte oluşturun. Enstitünüzü bu fakültenin üyeleriyle birlikte farklı yerlerde görünür veya görünmez kılın. Fakülte üyelerinizi gittikleri yerlerde takip edin; onların iş çevrelerinin topluluğunuzun kolektif yaratıcılığını yansıtan dağınık düğümlere dönüşmesine izin verin. Kontrolü bırakın, ancak şiirsel yaratıcılık, cesaret, eleştirel anlayış, entelektüel titizlik ve adalet tutkusu ilkelerinden ödün vermeyin. Sezgilerinize güvenin. Fakültenizi gayrı resmileştirin. Yolunuzda farklı alanlardaki bilgiler, soyut gündemler veya resmi gerekliliklerle değil kişisel bağlılık ve entelektüel arzuyla ilerleyin. Ne kadar kısa ya da beklenmedik olursa olsun, ister tesadüfi isterse resmi, özel, kamusal, yüz yüze, okuyarak, duyumlayarak, herkesin içinde veya rüya görerek gerçekleşsin, her karşılaşmayı ciddiye alın. Topluluğunuzun içeriğine yönelik sanatsal veya entelektüel ilgi çekici bir yolculuk vaat eden herhangi bir kişisel karşılaşmayı eşine az rastlanan bir hediye olarak düşünün. Ve bu şekilde karşılaştığınız kişileri hayali fakültenize dahil edin. Farklı temaları hakkında (henüz) hiçbir şey bilmediğiniz konularda bile onları içeriklerle nasıl birbirine bağlayacağınızı öğrenin. İstediğiniz fakülte üyesiyle bir iş birliği hayal ederken şiirsel olun ve onunla iletişim kurmaktan çekinmeyin. Özel ve kamusal konuları birbirine karıştırın. Hâlihazırda birlikte çalıştığınız fakülte üyelerine sadık kalın. Sevdiğiniz ve çalışmalarını takdir ettiğiniz (hatta hayran olduğunuz) fakülte üyelerini evinize davet edin. Bilin ki her karşılaşma gelecekte bir kamusal ana (proje) gebedir ve projeleriniz karşılaşmalardan doğar, tersi değil. Topluluğunuzun fakülte üyelerini gruplar hâlinde ve belirli amaçlarla (ad hoc) bir araya getirin. Projelerle ilgili ilk konuşmalar için tercihen ikili (à deux) veya üçlü (à trois) sohbetlerle samimi bir ortam oluşturun (bkz. À Deux: İki Kişilik Sohbetler). Projeleri gerçekleştirirken koleksiyoncuları, arkadaşları ve destekçileri fakültenizin bir parçası olarak düşünün; onların ilgi alanlarını, statülerini, mesleklerini veya konumlarını ayırt etmeyin. Platoncu düşünün: bütçeleri belirleyen fikirlerdir, tersi değil.


Sanat Alanı [2]


Bruckstein Films, Ütopyanın El Kitabı #3, 2024. Yapay zekâ aracılığıyla oluşturulmuş görüntü, değişken boyutlar, Ed. 10 + AP (talep üzerine üretilir). House of Taswir’in izniyle.


“Bir ritüel yaratırken, herkese açık bir eve dönüşüyorum.”

Jassem Hindi


Kişisel bir sanat alanı inşa edin ve onu yaşam alanınızın bir parçası haline getirin. Ne kadar küçük olursa olsun ışık ve renkle dolu bir alan yaratın. Misafirperverliği kutlayın. Misafirlerinizi bol miktarda sanat eseri, obje, iç mekân, çay ve tatlı ile karşılayın. Onlara açık bir kitabın içine, yaşayan ilişkilerin anlatısına girdiklerini hissettirin. Ve her şeyin ortasında onlara konuşabilecekleri (herhangi bir şey hakkında) bir ortam yaratın. Şiirler, basılı metinler, klasik resimler, kâğıt üzerine çalışmalar, fotoğraf, heykel ve tüm konseptüel sanat türlerine açık olun. Fakülte üyelerinizden düşüncelerine saygı duyduğunuz ve çalışma yöntemlerini beğendiğiniz, daha önce eserlerini gösterdiğiniz, ünlü olsun olmasın, yaşayan veya yaşamdan göçmüş sanatçıların eserlerini sergileyin. Ulusal, jeopolitik, etnik ve benzeri tüm bölgesel parametrelerden uzak durun. Obje kümelerini alıntılatın ve geçmiş projelerle görsel bağlantılar kurun. Tekrarla uğraşırken maharetinizi (savoir faire) sergileyin; içeriğe yöntelik minimal ipuçları kullanarak bir palimpsest kurgulayın. Kişisel bağlantıların büyüsüne güvenin: objelerarası ilişkilerin kişisel karşılaşmalardan ve konuşma eylemlerinden doğduğunu unutmayın. Söz konusu temsiliyet olduğunda sanatçıyı veya sanatçıları değil, tekil eserleri temsil edin. Bu eserler etrafında bir kişisel ticaret alanı oluşturun: onları misafirleriniz için finansal anlamda ulaşılabilir kılın. Elde ettiğiniz tüm finansal geliri sanatçılarınıza ve enstitünüze geri verin. Her obje ile gelecekteki bir misafir arasında kişisel ve öngörülemez bir arzu hikâyesi olduğunun bilincinde olun. Bir eser satılır ve mekânınızdan ayrıldığında, bu finansal işlemin mekânın bedeninde bir boşluk oluşturacağının farkında olun. Mnemosyne ortamını o boşluğun etrafında yeniden yaratın. Boşlukla baş etmenin tutarlı bir doluluğa yol açacağını öğrenin. Kendi (ilişkisel) yenilenme sürecinde Mnemosyne’yi sürekli değişen kümelerinden başka bir bölge tanımayan diasporik bir yapı olarak düşünün. Ona eklenen her yeni eser için alanınızı dışarıya açın ve tekil eserler etrafında kurguladığınız sergilerinizi insanlara duyurun. Açılışlar sırasında alanınıza düşünürlerin üzerinde eserler hakkında konuşabilecekleri bir kanepe koyun ve obje kümeniz değiştiğinde ziyaret saatlerini konuklarınızın yalnızca bir bakış atabilecekleri kadar kısa tutun.


Obje Sohbetleri / Obje Sevdası


Bruckstein Films, Ütopyanın El Kitabı #4, 2024. Yapay zekâ aracılığıyla oluşturulmuş görüntü, değişken boyutlar, Ed. 10 + AP (talep üzerine üretilir). House of Taswir’in izniyle.


Bir eser satın alındığında izini takip edin ve onun yeni ortamında oluşturduğu kümeyi inceleyin. Objenin sizin mekânınızdan onunkine geçişine dahil olmaya çalışın. Eseri satın alan koleksiyoncuyu yaratıcı fakültenizin bir parçası olarak düşünün (bkz. Fakülte). Sanatseverin alanındaki objelerarası karmaşık ilişkileri takdir edin. Ona yaşadığı yerde onunla birlikte bir sanatçı konuşması düzenlemeyi teklif edin. Bu konuşma samimi ya da kamusal, mutfakta ya da salonda, kalabalık bir grupla ya da seçilmiş birkaç kişiyle gerçekleştirilebilir. Bu etkinlikte kitap, metin, sohbet ve söylemlerle bir objenin birçok yönünü inceleyerek sonsuz bilgiye olan özlemi tetikleyin. Koleksiyoncunun mekânında onun ziyaretçi listesine müdahale etmeyin; onun arkadaşları ve çevresiyle tanışmanın keyfine varın. Fırsat buldukça bu sohbetleri koleksiyoncuların mekânlarında onlarla birlikte organize edin.[3] Bu «kaynak öncelikli sergileri» kesinlikle objeyle ilgili etkinliklerden oluşan bir seriye dönüştürün. Yakınınızdaki herhangi bir sanat eserinin nereye gittiğini, (en başta) nereden geldiğinden nasıl daha fazla sormanın yollarını öğrenin.


À Deux: İki Kişilik Sohbetler


Bruckstein Films, Ütopyanın El Kitabı #5, 2020. Yapay zekâ aracılığıyla oluşturulmuş görüntü, değişken boyutlar, Ed. 10 + AP (talep üzerine üretilir). House of Taswir’in izniyle.


Sanat alanınızı hayali başlangıçlar vaadeden iki kişilik sohbetleri gerçekleştireceğiniz bir yer olarak kullanın. Fakülte üyelerinizi veya galerinin çıkarlarından bağımsız, konuşmak istediğiniz kişileri (düşünürler, yazarlar, diplomatlar, psikanalistler, komşular, şairler, aktivistler veya herhangi biri) buraya davet edin. Konuğunuz ister uzun yıllardır tanıdığınız isterse ilk kez görüştüğünüz biri olsun, ona kesinlikle kişisel bir karşılama hazırlayın ve misafirperver davranın. Mekânı önceden konuk için düzenleyin, içerideki sanatsal detayları yeniden organize edin ve sadece onun için özel olarak tasarlanmış bir yer yaratın. Sohbetin başlangıcında bir izlek belirlemeyin, konuşmanın akışına müdahale etmeyin ve yalnızca belirsiz başlangıçların henüz keşfedilmemiş şeylere yol açabileceğini unutmayın. Sohbetiniz sırasında konuların şaşırtıcı değişimini takip edin, hiçbir şey bilmediğiniz alanlara ve konulara girin, iki tarafın da konuşmaya müdahale ettiği anlara dikkat edin ve konuğun sizi bilinmeyen bir meselenin kalbine götürmesine izin verin. Sohbete güvenin, çünkü o sonunda açılarak topluluğunuzun yapısıyla mucizevi şekilde iç içe geçecek, belirli konular ve içerikleri (projeleri) bu sayede somutlaştıracaktır. Projelerinize alan tanıyın. Sübjektif veya objektif bağlantılar kurarken konuşmacınızla ortak bir teknik geliştirin. Hayal gücünüzde yerleri, eylemleri, anları ve kavramları birbirine bağlayan zamansal ve mekânsal kısayolların belirmesinden mutluluk duyun. Ortaya çıkan projelere bir isim verin ve onları mümkün olduğunca gerçekleştirin (imkânsız bir görev). Bu görünmez, mucizevi başlangıç anları4, müze sergileri, galeri projeleri, kamusal söylemler, yayınlar, atölye çalışmaları performanslar, sanatçı konuşmaları, uluslararası iş birlikleri ya da benzeri şeylere dönüştüğünde onların değerli olduğunu bilin ve hatırlayın.[5] Kamusal projeler geliştirirken mimari taklitçiliği kullanın: kadim bir metin bir müze sergisi gibi görünebilir, mektuplar sanat objesi olarak karşımıza çıkabilir ve bunun tersi de mümkündür. Örneğin sergi alanları psikanaliz odalarını gizleyebilir. Evinize ilham verenleri takdir etmeyi bir alışkanlık hâline getirin, onların adlarını anın ve dönüştürücü karşılaşmalar için yaşayan bir arşiv tutun.


Tisch Üniversitesi


Bruckstein Films, Ütopyanın El Kitabı #6, 2024. Yapay zekâ aracılığıyla oluşturulmuş görüntü, değişken boyutlar, Ed. 10 + AP (talep üzerine üretilir). House of Taswir’in izniyle.


Fakülte üyelerinizle (bkz. Fakülte ve À Deux: İki Kişilik Sohbetler) yaptığınız en ilham verici sohbetlerin içeriğini, evinizde akademisyenler ve sanatçılarla birlikte düzenleyeceğiniz bir kolokyumun konusu olarak duyurun. Bir oturma odası üniversitesi açın.[6] Fakültenizi masanızın etrafında, önceden duyurusunu yaptığınız belirli aralıklarla toplayın. Masanın kitaplar, metinler, sanat eserleri, şiirler, çay ve tatlılarla zengin bir şekilde donatıldığından emin olun. Topluluğunuzdaki bir üyeden belirli bir temayı on kişilik bir grup («Tisch»[7]) önünde incelemesini isteyin. Bilgi alanları, statü, çalışma yöntemleri veya içerikler arasında ayrım yapmayın. Disiplinsiz olun.[8] Epistemik alanları birbirine bağlayan poiesis[9] hatlarına güvenin. Önceden belirlenmiş gündemlere bağlı kalmayın; karmaşıklığı kucaklayın. İçerik açısından üretken ve şiirsel olarak hassas herhangi bir ilginç kesintiyi, sapmayı, dipnotu, yan yolu veya dolambacı takip edin. Ortaya çıkan içeriklerin izleri takip edin, yaşayan bir arşiv oluşturun: not alın, kendinizi yazar olarak deneyin, ancak mekânın samimiyetini koruyun. Parçalar hâlindeki ve kişisel belgelemeye izin verin ve üretilen içeriğin kaotik bir şekilde yayılmasına izin verin. Bu içeriğin Tisch’e ait olduğunu iddia etmeyin ve Tisch’in odaklandığı konular başka yerlerde yayınlarda, sergilerde, seminerlerde, akademik tezlerde, denemelerde ortaya çıkarsa onların ölümsüzlüğünü kutlayın. Geriye dönük bağlantılar kurmayı deneyin, yani topluluğunuzla ilgili ipuçlarını mümkün olduğunca yakalayın ve onların izlerini sürün. Topluluğunuzun adıyla yayın çıkartmak isteyen Tisch üyeleri için kendi yayınevinizi oluşturun.[10] Tavsiyenizi isteyen araştırmacılar için bir kolokyum oluşturun. Tisch'in dışarıdan rezerve edilmesine (bkz. Taswir mikro) izin verin, ancak bunu prensip olarak açık bir özel alanın sınırında neşeli bir fakülte etkinliğinden öteye taşımayın.


Taswir mikro ve Topluluğun Epistemik Mimarisi


Bruckstein Films, Ütopyanın El Kitabı #7, 2024. Yapay zekâ aracılığıyla oluşturulmuş görüntü, değişken boyutlar, Ed. 10 + AP (talep üzerine üretilir). House of Taswir’in izniyle.


Ekonominizle ilgili yaratıcı olun. Topluluğunuzun özerkliğine değer verin, sivil ve kâr amacı gütmeyen bir kurum olarak kalın. Cüzi bağışlar, aile ve arkadaş desteği, finansal kiralama, sanat eseri kiralama, satış, danışmanlık, küratörlük, yazma, ders verme, öğretme, doğal ürünlerin takası, vadeli mevduat, Tisch rezervasyonları, sanatçı rezidans programları, vakıf desteği ve bunların hepsinin akışkan bir karışımı üzerinde çalışın. Konuklarınızla geçirdiğiniz zamanda, misafirperverlik, ortak araştırmalar, obje sohbetleri gibi maddi olmayan şeyleri hesaba katmayın ya da ölçmeye çalışmayın. Herhangi bir ticari alışverişi henüz keşfedilmemiş alanlara giden bir eylem olarak düşünün. Kendi şiirsel ve teorik çalışmalarınızı topluluğunuzun epistemik mimarisine yansıtın ve bu mimarinin de çalışmalarınız üzerinde aynı etkiyi yaratmasını sağlayın[11]. Evinizin mimarisini, objeleri ve insanları, zaman ve mekânı, geleceği ve geçmişi birbirine bağlayan, dört boyuta yayılan bir eser olarak düşünün. Böylece tüm projeleriniz, gerçek zamanlı olarak yazılmış bir kitabın veya senaryonun bölümleri hâlinde bu yayılımı takip edecektir. Temaları ve konuları seriler hâlinde geliştirin. Hayran olduğunuz çalışma alanlarına sahip kardeş kurumlarla mümkün olduğunca iş birliği yapın. Kavramsal titizlik, hassasiyet ve özveri açısından kamusal veya özel alan, bir bienal veya oturma odası, bir müze veya galeri sergisi arasında herhangi bir ayrım yapmayın. Evinizi nereye inşa ederseniz edin, kapılarınızın koruyucularını tanıyın. Evinizdeki iletişimin coşkusuyla o iletişimin sahip olduğu sınır tanımayan eşikten dolayı onları saygıyla onurlandırın.


 

1. House of Taswir, 2003 yılında Berlin’de “ha-atelier. felsefe ve sanat platformu” olarak kuruldu. Kurucu üyeleri arasında A. S. Bruckstein, Navid Kermani, Daniel Boyarin, Anna M. Schafroth (1961-2021), Beral Madra, Julia Gyemant ve Wendy M. K. Shaw gibi uluslararası sanatçı ve akademisyenler yer almaktadır. Faaliyetleri, sergileri ve yayınları hakkında daha fazla bilgi için bkz. www.taswir.org

2. House of Taswir 2015 yılında Berlin’de “Meine Kleine Mnemosyne” adlı kendi çağdaş sanat mekânını açtı. Bu mekânda Walid Raad, Ali Kaaf gibi sanatçıların eserlerini sergilemekteyiz. Bu metinde Mnemosyne kelimesi sanat mekânı anlamında kullanılmıştır. Sanat mekânımız 2020 yılından itibaren MKM Galeri olarak da anılmaktadır. Bkz. www.mkmgallery.com

3. House of Taswir ayrıca koleksiyonerlerin alanındaki nesne kümeleri için videolar da hazırlıyor: Obje Aşkı, özel nesne kümelerinin üzerine bir video portre dizisidir. Bkz. https://www.object-love.com/

4. Bu, sanatçı Walid Raad tarafından ortaya atılan bir ifadedir.

5. Topluluğumuzun kamusal projeleri www.taswir.org adresinde görülebilir.

6. House of Taswir, 2020 yılında kendi oturma odası üniversitesini (Tisch Üniversitesi) kurdu. Çeşitli Tisch oturumları için bkz. www.taswir.org

7. Tisch, masa kelimesinin Almancasıdır. ÇN.

8. House of Taswir, bu ifadeyi House’un kurucu üyesi olan yazar, sanat tarihçisi, şair ve sanatçı Wendy M. K. Shaw’a borçludur.

9. Kıta felsefesi ve göstergebilimde, daha önce varolmayan bir şeyin ortaya çıkması, yapmak, oluşturmak anlamını taşıyan tanım. Yunanca ποίησις. ÇN.

10. Taswir yayıncılık 2019 yılında İstanbul’da kurulmuştur.

11. Taswir’in yöntemleri ve diasporik düşünme biçimleri için bkz. A. S. Bruckstein Çoruh, House of Taswir: Doing and Un-Doing Things; Notes on Epistemic Architecture(s) (Münih: W. Fink, 2014).


 

Yapay zekâ tarafından üretilen görüntüler: Immanuel Bruckstein

Görüntüler: Bruckstein Films. Ütopya El Kitabı #1 - #7. House of Taswir ile iş birliği içinde yapay zekâ aracılığıyla oluşturulmuş görüntüler, değişken boyutlar, Ed. 10 + AP (talep üzerine üretilir). House of Taswir’in izniyle.

Evimize ilham veren ve vermeye devam eden kurumlar: Homeworks (Beyrut), Addar (İstanbul), The Atlas Group (NY / Beyrut), RAW MATERIAL Company (Dakar), La Colonie (Paris), Underground (Kampala) teşekkürlerimizle.

Editör: Tas Skorupa

Türkçeye çeviri: Sinan Eren Erk

Underground / Kampala ve OnCurating / Zürih iş birliğiyle.

Commentaires


Les commentaires ont été désactivés.
bottom of page