Anadolu halılarının dokuma aşamasından motiflerine kadar derinlikli bir araştırma sonucu ortaya çıkan “Anadolu Halıları: Ruhumun Dili, Sözümün Rengi” belgeselinin lansmanı 31 Mart 2022’de Fişekhane’de gerçekleşti. Lansmanda TİM Başkanı İsmail Gülle, İHİB Yönetim Kurulu’ndan Uğur Uysal ve Ahmet Diler’le belgeselin yönetmeni, gazeteci ve yazar Coşkun Aral
belgeselin oluşum sürecini anlattı. Lansmana öze belgeselden bir bölüm sergilendi
Anadolu Halıları: Ruhumun Dili, Sözümün Rengi belgeselinden bir görüntü
İstanbul Halı İhracatçıları Birliği [İHİB]'nin katkılarıyla çekilen Anadolu Halıları: Ruhumun Dili, Sözümün Rengi belgeselinin yapımcılığını Müge Aral, yönetmenliğini ise Coşkun Aral üstlendi. 40 dakikalık üç bölümden oluşan belgesel, Anadolu’nun 31 ilinde yaklaşık 30.000 km’lik uzun bir yol katedilerek yapılan incelemeler ve halı dokumacıları ile yapılan görüşmeler üzerine şekilleniyor. Belgesel “artkilim” formunun öncüsü, araştırmacı ve yazar Belkıs Balpınar ve eski halı uzmanı Udo Hirsch ve halı uzmanı Ali Rıza Tuna’nın danışmanlığında hazırlandı. Belgeselin yapımcısından dokumacısına kadar belgesel içinde rol oynayan herkes tek bir düşünce çatısı altında toplanıyor; o da halı dokuma geleneğinin modern yaşamımız içinde yok olmaya başladığı ve bu köklü geleneğin tekrar canlandırılması gerektiği düşüncesi.
Lansman saz eşliğinde icra edilen türkülerle; sözün rengi ile başlayıp usta belgesel yapımcısı, gazeteci ve yazar Coşkun Aral’ın konuşmasıyla devam etti. Anadolu halılarıyla ilgili kendi gözlemlerini anlatan Aral, “Anadolu’nun ilmek ilmek dokunan desenleri dünyanın, insanlık tarihinin göstergesi. Her şeyin izini orada görebiliyorsunuz. Meşhur bereket tanrıçası Kibele’yi de görebiliyorsunuz, Orta Asya’dan gelmiş şaman döneminin ağaçlarını da görebiliyorsunuz” dedi. Coşkun Aral belgeselin büyük bir ekiple oluştuğunu belirtti. Bu büyük ekipte Coşkun Aral’ın eşi Müge Aral, dört beş görsel yönetmeni, ona yakın kameraman, ses ve ışık uzmanları bulunuyor. Coşkun Aral, halı ve kilim tezgahlarının özellikle Doğu Anadolu’da erken yaşta evlendirilen kız çocuklarına da iş imkânı sağlayarak farklı bir yaşam olanağı sunduğunu ve bu dokumaların ülkemizin katma değeri olmasının yanında kadınlarımızın özgürlüğüne de destek olduğunu vurguladı.
Anadolu Halıları: Ruhumun Dili, Sözümün Rengi belgeselinin görüntü yönetmeni Coşkun Aral,
lansman konuşmasında
İHİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ahmet Diler belgesel için ekiple keşif gezileri gerçekleştirdiğini, çekim yapılabilecek alanları tespit ettiklerini ve ardından Coşkun Aral ve ekibiyle Anadolu’yu köşe bucak dolaşıp bu çekimleri gerçekleştirdiklerini ifade etti. Diler ayrıca halı dokuyanların maalesef hakettikleri ücretle çalışmadığını, sigortalanmaları gerektiğini dile getirdi. İHİB Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Uysal ise bu belgeselin arşiv niteliğinde olduğu ve Türkiye’nin halı ülkesi olmasından ötürü halı ihracatının yüksek olduğunu dile getirdi. El halısının ölmek üzere olduğunu belirten Uysal, gençlerimiz bu konuya ilgi göstermediğini, bunun halı tasarım yarışması ile gençleri teşvik ettiklerini ifade etti. Hedef ise geleneksel ve tasarıma dayalı halıların/kilimlerin atölye ortamında seri bir şekilde üretilip dünya pazarına sunulabilmesi.
Lansmanda belgeselde dokuma hikayesini anlatan pek çok dokumacı yer aldı. Bursa’dan Çanakkale’ye, Kocaeli’nden Mersin’e pek çok dokumacı, halı ve kilimlerle olan ilişkileri hakkında kısaca bilgi verdi. Ayrıca TİM ve İHİB yöneticilerine dokumacıların dokuduğu halı/kilim hediye edildi. Zeytinburnu Fişekhane’de gerçekleşen lansmana özel olarak belgeselin 22 dakikalık bir edisyonu gösterildi. Bu gösterimde halı dokumacılarının anlatımlarıyla halıların dokunma hikayesi, motiflerin sembolik kökenine -koçbaşının güç temsili gibi-, dokuma malzemesinin; yün ve boyanın üretim aşamasına yer veriliyor. Belgesel pek çok halının bir araya getirilmesiyle oluşan; halı atlası diyebileceğimiz bir görsel şölen sunuyor. Yapımı tamamlanan belgesel, yurtdışı ve ulusal belgesel kanalları, uçak içi eğlence sistemleri ve seçili online platformlarda izleyicisiyle buluşmaya hazırlanıyor.
Comments